اختلال یادگیری
مقدمه
اکرم دانش آموزی است که از دوره آمادگی در شناسایی برخی از حروف که معمولا در دوره پیش دبستانی به بچه ها آموزش می دهند، مشکل داشته است. ولی این مشکل زیاد مورد توجه قرار نگرفته بود. در سال اول دبستان نمرات بسیار پایینی در درس املا و روخوانی فارسی کسب کرده بود. طبق گزارش معلم، این دانش آموز هنگام نوشتن املا متوجه بسیاری از کلمات نمی شود. مثلا برخی از حروف را جا می اندازد. ویا اغلب نقطه ها را اشتباهی می گذارد. حتی موقع خواندن از روی کتاب کلمات را درست نمی خواند و دائما مکث می کند.ابتدا مسولین مدرسه او را برای ارزیابی شنوایی و بینایی ارجاع دادند. اما بعد از ارزیابی مشخص شد که این دانش آموز مشکل بینایی و شنوایی نداشته است. بعد از اجرای تست های تشخیصی مشخص شد این دانش آموز دارای اختلال یادگیری است.
تعریف
اختلالات یادگیری یا LD زمینه گستره=ده ای دارند و اختلالات مختلفی را در خود جای می دهند. و در موارد گوناگون مثل تحصیلی، روانی، زبان و گفتار با نامها و مفاهیم مختلفی از آنها یاد شده است. به همین دلیل، تعریف مستقلی ندارد. اما تعریفی که در زمینه تحصیلی و آموزشی بر اساس قانون 142-94 تحصیل برای تمام معلولان ارائه شده است، می گوید.:
اختلال یدگیری به معنی اختلال ویژه در یک یا چند مورد از فرایندهای فهمیدن، استفاده از زبان به صورت صحبت کردن یا نوشتن است که به صورت عدم توانایی در گوش کردن، فکر کردن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، هجی کردن یا انجام ریاضیات، ظاهر می شود.
این واژه در مورد وضعیتهایی چون معلولیت های درکی، صدمه مغزی، عدم عملکرد صحیح مغز، دیس لکسی و آفازی هم به کار می برد. اما شامل کودکانی که دارای معلولیتهای بینایی، شنوایی، حرکتی، ذهنی و مشکلات احساسی، محیطی، فرهنگ یا آداب و رسوم و محرومیتهای اقتصادی هستند نمی شود.
ویژگی ها
گرچه اختلالات یادگیری از طرف بسیاری از متخصصان به عنوان یک معلولیت متوسط شناخته شده است. اما در دهه اخیر سعی بر آن بوده که معلولیت را بر اساس شدت اختلالات گروه بندی کنند.
از نظر هوشی:
کودکانی که اختلالات یادگیری یا رفتاری متوسط دارند هوش آنها نزدیک به نرمال یا در حد نرمال است. اما از نظر انطباق اجتماعی و ویژگی های یادگیری با دیگر همسالان تفاوت دارند.
بعضی از افرادی که دارای اختلالات رفتاری هستند، اختلالات یادگیری هم از خود نشان می دهند. و بالعکس اختلالات یادگیری، از طریق تعیین تفاوت بین سطح عملکرد و سطح هوشی، مشخص می شود.
کودکانی که اختلال یادگیری دارند، از نظر هوشی در حد نرمال و بعضی مواقع بالاتر از نرمال می باشند. ولی از نظر سطح عملکرد یا پیشرفت در درسها و مهارتهای دیگر ضعیف هستند. از نظر تحصیلی و آموزشی ممکن است در یک زمینه مثلا خواندن، نوشتن، ریاضی یا در چند زمینه اختلال وجود داشته باشد.
بیش فعالی:
یکی از ویژگی هایی که در بچه های با اختلالات رفتاری و کودکان دارای اختلالات یادگیری مشترک می باشد، بیش فعالی است. بسیاری از معلمانی که با بچه های LD کار می کنند، ابتدا پر تحرکی دانش آموز خود را شرح می دهند. البته تمام بچه های LD این ویژگی را ندارند. نکته دیگر اینکه ویژگی آنها به صورت تحرک بیش از حد یا تحرک زیاد توضیح داده شده و ممکن است حد تعیین شده متفاوت باشد. به همین دلیل مناسب تر است که فعالیت و تحرک بچه ها در یک موقعیت خاص در نظر گرفته شود و درست نیست که پرتحرکی صرفا به صورت فعالیت زیاد معنی شود.
از نظر وضعیت های مختلف یادگیری:
اختلالات یادگیری باغیر طبیعی بودن ادراکات در ارتباط است. در طول پیشرفت نظریه های گوناگونی در این باره بیان شده است. مشکلات درکی اشخاص LD فقط یک ویژگی نیست. بلکه جمعی از رفتارهای غیرنرمال را در بر می گیرد. این مشکلات بینایی ، شنوایی و سیستمهای حسی می باشد. همانطور که قبلا ذکر شد معلولیتهای بینایی و شنوایی در تعریف اختلالات یادگیری حذف شده است. یعنی کسانی که دارای این معلولیت هستند در گروه LD جای نمی گیرند.
مشکلات درک بینایی و یا درک شنوایی مرتبط با LDبه این صورت است که در درک بینایی غیرطبیعی، کودک محرک را به شکلهای بی معنی و مجزا می بیند نه به عنوان یک طرح کامل. در این مورد بچه ها نمی توانند حروف الفبا را خوب تشخیص دهند. چون آنها را به صورت خطوط نامفهوم دریافت می کنند. همچنین امکان دارد مشکل در ناتوانی جدا کردن اشیا از زمینه اطراف باشد. مانند کودکانی که نمی توانند روی یک لغت یا جمله در یک صفحه کتاب تمرکز داشته باشند. یا آنهایی که قادر نیستند فاصله حروفی مثل b,d یا v,w را از یکدیگر تمییز دهند.
در مشکلات درک شنوایی بعضی از بچه ها نمی توانند صداهای لغات، حروف، یا بعضی از اصوات محیطی را از صداهای دیگر تشخیص دهند. بچه های LD امکان دارد از نظر شنوایی مشکلاتی چون ترکیب شنوایی یعنی قادر نبودن به جمع آوری قسمتهای مختلف لغت و کامل کردن آن برای گفتن، حافظه شنوایی یعنی به خاطر نیاوردن اطلاعات گفته شده، ارتباط شنوایی یعنی عدم توانایی در ایجاد ارتباط بین اطلاعات یا نظرات گفته شده را داشته باشند.
از نظر ادراک احساسی
مشکلات ادراک احساسی ممکن است در لامسه، مکان حسی و حرکات بن تظاهر پیدا کند. مثل مواقعی که بچه با مهارتهای نوشتنی سروکار دارد. از جمله طرز مداد دست گرفتن، حرکات دست، ماهیچه های بازو، انگشتان، معمولا کودکان LD از نظر دستخط مشکلاتی چون روی خط ننوشتن و عدم تشخیص حروف دارند.
از نظر شناخت و تجزیه تحلیل اطلاعات
تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به روشی است که شخص اطلاعات را کسب، در ذهن نگاه داشته و آنها را تجزیه و تحلیل می کند. هرکدام از این بخش ها امکان دارد برای شخص مشکل آفرین باشد. بسیاری از مواقع کودک مطلب را یاد می گیرد. ولی روز بعد نمی تواند آنها را به خاطر بیاورد. در تحقیقات بسیاری نشان داده که مهارتهای حافظه ای در بچه های LD به خوبی کودکان عادی نیست. همچنین قدرت شناخت و درک این بچه ها با توانایی های ادراکی همسالان تفاوت دارد. این مسئله باعث نیاز به یک سری آموزشهای ویژه و سطح بالا برای این گونه کودکان می شود.
از نظر تمرکز
یکی دیگر از مشکلات این کودکان عدم تمرکز است که به عنوان توجه کوتاه مدت هم شناخته شده است. معمولا والدین و معلمان می بینند که بچه فقط مدت خیلی کوتاهی می تواند تمرکز داشته باشد. بعضی تحقیقات نشان داده اند که بچه های LD در بعضی از بخشهای توجه مانند تمرکز انتخابی مشکل دارند. به این معنی که فرد به جای توجه به نکات و مطالب اصلی، به تمام محرک هایی که با موضوع در رابطه نیستند یا رابطه کمی با آن دارند نیز واکنش نشان می دهد. مثلا وقتی که از کودک خواسته می شود که مساله ریاضی را مطابق نوشته روی تخته بنویسد و حل کند. به جای توجه به حل مساله از مطالب روی تخته کپی بر می دارد. البته این نوع مشکلات را می توان با استفاده از روشها و ابزار خاص مانند تمرین دادن روی کاغذ از بین برد.
با ما در ارتباط باشید.
