ایدز

 

تعاریف و مفاهیم

 

ایدز یکی از بیماریهای قرن است. اولین گزارش از طریق مرکز کنترل بیماریها در سال 1981 میلادی دریافت شد. از مراکز مختلف دیگر نیز مواردی با ذات الریه و یا تومورهای پوستی کمیاب گزارش شدند. افرادی که با این مشکلات مراجعه می کردند مردانی در سنین سی تا چهل سال بودند. که اغلب همجنس گرا بودند.

اکثر آنها یا از بین می رفتند و یا سخت بیمار بودند. اغلب این افراد عفونتهایی داشتند که در افراد معمولی دیده نمی شد. این عفونت های شدید سیستم ایمنی بدن را بر هم می زند. و نوعی از گلبولهای سید را به مقدار فراوان از بین می برد.

معمولا کار گلبول سفید مقابله با عفونت است. اگر مقدار آنها کافی نباشد بدن نمی تواند در برابر عفونت مقاومت کند. و در نتیجه در مقابل عفونتها و تومورهایی که در سیستم گوارشی، خون، عصبی و پوست یافت می شوند آسیب پذیر می شود.

نام ایدز در سال 1982 میلادی به وسیله مرکز کنترل بیماری مشخص شد. و به عنوان بیماری که روی سلولهای مرتبط به ایمنی بدن اثر گذاشته. و بدون هیچ علتی مقاومت بدن را در مقابل امراض از بین می برد تعریف شده است.

 

علل ایدز

 

پس از کشف علت بیماری محققان دو ویروس را که وابسته به گلبولهای سفید هستند پیدا کردند. و چندین نام بر این ویروس ها گذاشتند. ولی در نهایت به نام ویروس HIV شناخته شد. این ویروس به وسیله خون، مایع منی، تولیدات خونی غیر آزمایش شده، شیر مادر و ترشحات زنان به شخص دیگر منتقل می شود.

در کودکان مخصوصا کودکان مبتلا به هموفیلی که احتیاج به خون دارند. ویروس از طریق انتقال خون سرایت می کند. البته امروزه ازمایشهایی برای تشخیص این ویروس در خون انجام شود.

طریق دیگر انتقال آن به کودکان ابتلای مادر باردار و انتقال ویروس به جنین است. در این موارد نوزاد هنگام تولد مبتلا به ایدز است. معمولا بیشتر این نوزادان قبل از دو سالگی می میرند. عده ای عقیده دارند ویروس از راه های دیگر مانند اشک چشم، بزاق دهان هم منتقل می شوند. اما این مساله هنوز اثبات نشده است.

آمار سال 1988 وجود 5700 نفر ایدزی را در امریکا مشخص کرده است. این آمار رو به افزایش است مگر اینکه روشهای پیشگیری و مداخلات درمانی موثری در پیش گرفته شود.

در سال 1987 ، 588 کودک زیر 13 سال مبتلا به ایدز مشخص شده اند. و تحقیقات نشان داده که معمولا 60% کودکان مبتلا از بین می روند.

 

مداخلات درمانی

 

هرچند تا امروز روش درمان قطعی برای ایدز پیدا نشده است. اما درمان با مواد ضد ویروسی و داروهای اینترفرون، اینترلوکین2، ریباوین، زیدوودین، ازیدوتایمیدین، پروگنوز این بیماران را بکلی تغییر داده. و بقائ و سالهای عمر بیماران را افزایش چشمگیری داده است.

داروهای ضدویروس HIV عمدتا با مکانیسم مهار آنزیمهای داخل ویروس عمل می کند.درمان مادران باردار مبتلا شانس ابتلا نوزادان را بنحو مناسبی کاهش می دهد. و در کل داروهای ضدویروس HIV وضعیت بروز بیماری را در برخی مناطق کنترل کرده اند.

هرچند در مناطقی از جمله کشورهای آفریقایی کنترل ایدز نابسامان و یک تهدید بهداشتی_اجتماعی_اقتصادی می باشد. آگاه کردن عموم مردم نسبت به این بیماری و روشهای کاهش ریسک و کنترل رفتارهای پرخطر از طریق برنامه های آموزشی تا حدودی با موفقیت همراه بوده است.

متاسفانه بسیاری از کودکان از طریق مادرانی مبتلا شده اند که دچار سو مصرف داروهای مخدر می باشند. و یا توسط شریک جنسی مبتلا شده اند. در این موارد هنوز کار موثری انجام نشده است.

پیشگیری یکی از راه های موثر مقابله با این بیماری است.

آگاهی مدرم نسبت به تصمیم گیری و انتخاب یک زندگی سالم برای خود و دیگران از مهمترین عوامل پیشگیری است.

برنامه های آموزشی در حال حاظر به جای جست و جوی علت و اثرات ایدز، روی افزایش سلامتی و عوامل اجتماعی، شخصیف محیطی و اقتصادی که بر روی رفتار سالم اثر دارد تاکید می کنند.

در بسیاری از مناطق، مشاوره یکی از برنامه های پیشگیری است. و به شخص کمک می کند انتخابی را که به سلامتی ختم می شود مورد نظر قرار دهد. در مورد کودکان مبتلا باید گفت آنها نیز احتیاج به محبت و کمک دارند. و اگر به مدرسه می روند باید اجازه داشته باشند که با دوستان خود در فعالیتها شرکت کنند. زیرا این بیماری جز در مواردی که قبلا گفته شدبه صورت دیگری به افراد خانواده یا دوستان منتقل نمی شود.

توصیه می شود حتما این کودکان در مدارس عادی تحصیل کنند. مگر در صورتی که نتوانند از ترشحات بدن یا زخم های خود جلوگیری کنند. یا رفتار گاز گرفتن داشته باشند. که باعث انتقال بیماری می شوند.

ایدز در کودکان وبزرگسالان(نشانگان ایمنی اکتسابی)

پیشگیری از بروز اختلالات تکاملی

مداخلات درمانی اختلال بینایی

با ما همراه باشید.

Instagram

Telegram

درمان آفازی با روشMIT

روش درمان گفتار آهنگین
Melodic Intonation Therapy (MIT)

این روش توسط Helm و  Albertو Sparks  در سال 1973طراحی شده است.

این روش بر اساس این فرضیه است که  ازنیمکره راست که برای پردازش نواخت وProsodyگفتار غالب است، می توان برای تحریک زبان در نیمکره چپ آسیب دیده استفاده کرد.

هسته مرکزی MIT تکرار می باشد.

اصول MIT گفتار آهنگین

استفاده از گفته های پر بسامد

کاربرد گفته های معنا دار

کار در سطوحی که درجه بالای موفقیت در آنها پیش بینی می شود.

استفاده از راهنماهای کلامی وایمایی

عدم استفاده از راهنماهای تصویری و نوشتاری

دو جلسه درمانی در روز

عدم استفاده از روش های دیگر درمانی در حین استفاده ازMIT

اندیکاسیونMIT

طبق نظر دافی 1995 روش MIT برای افرادی با مشخصات زیر مناسب می باشد:

درک کلامی خوب

آگاهی از خطا حفظ شده باشد.

برون داد کلامی محدود خطاهای تولیدی

مشخصات ناروانی گفتار شامل گفته های خراب و پر مکث با تلاش در خود اصلاحی هستند .

این افراد نیم رخ زبانی آفازی بروکا داشته ، اغلب کنش پریشی دهانی غیر کلامی هستند.

در این رابطه اسپارک نیز معیار های دیگری را برای افرادی که از MIT استفاده می کنند مطرح می سازد که شامل :

درک شنیداری بهتر از بیان کلامی باشد.

بیمار ثبات عاطفی داشته ،فراخنای حافظه خوبی داشته باشد. توانایی کلامی بسیار کمی داشته باشد.

برون داد کلامی به شدت آسیب دیده باشد ودر تکرار، نامیدن یا تکمیل جملات آسیب دیده باشد.

در تصحیح خطا هایشان تلاش خوبی نشان می دهند.

گفتار کلیشه ای را به وضوح نشان داده، تولید هم دارند.

روش اجرای MIT

به طور کلی می توان گفت گفتار آهنگین بر سه عنصر اصلی نواخت (تغییرات زیر و بمی، ریتم و تکیه) گفتار تاکید می کند و در چهار سطح زیر اجرا می شود:

سطح یک

این سطح تنها یک مرحله دارد.

یک سطح مقدماتی است.

درمانگر ملودی ساده گفتاری را زمزمه می کند.

بیمار باید ملودی زمزمه شده توسط درمانگر را به طور همخوانی با او و ضربه زدن با دست زمزمه کند.

به مرور درمانگر صدای خود را کاهش می دهد تا جایی که فقط بیمار زمزمه کند.

درمانگر با گفتن «خوب است» به تمرین ملودی بعدی می پردازد.

در سطح ۱ نمره گذاری وجود ندارد.

این سطح از ۱۵ دقیقه تا دوجلسه درمانی متوالی متفاوت است.

هنگامی که بیار این ملودی ها را با استفاده از ضربات دست توانست اجرا کند به مرحله بعدی می رود.

سطح دو: مطالب زبانی به الگوهای آهنگین اضافه می شود.این سطح دارای چهار مرحله است.

مرحله اول unison

در ابتدا درمانگر الگوی آهنگین را با ضربه زدن به دست همراه بیمار زمزمه می کند سپس آن را با جمله همراه کرده و تکرار می کند.

مکث کوتاهی کرده و دوباره این کار را تکرار می کند.

سپس به بیمار علامت می دهد که به صورت هم خوانی با او تکرار کند.

اگر عملکرد بیمار رضایت بخش بود به مرحله دو می رود.

مرحله دوم

پس از یک مکث کوتاه، درمانگر و بیمار همان جمله را توام با ضربه دست می خوانند.

سپس درمانگر. صدای خودش را کاهش می دهد اما ضربه دست را برای الگوی تکیه ریتمیک گفتار ادامه می دهد

مرحله سوم

درمانگر با دست به بیمار علامت می دهد که گوش کند.

سپس جمله آهنگین قبلی را همراه با ضربه دست ارائه می کند.

سپس به بیمار علامت می دهد که آن را بدون همراهی درمانگر و فقط با ضربه دست او تکرار کند.

اگر شروع کردن برای بیمار سخت است درمانگر می تواند از راهنمایی واجی استفاده کند.

مرحله چهارم

در این مرحله درمانگر بدون ضربه دست این سوال را می پرسد: تو چی گفتی؟

سپس به بیمار علامت می دهد که جمله گفته شده قبل را تکرار کند.

اگر بیمار مشکل داشت می توان از ضربه زدن با دست یا راهنمای واجی استفاده کرد.

سطح سه : به جای راهنمای واجی از بازگشت به مرحله قبل استفاده می شود.

مرحله اول

درمانگر جمله را یک بار با ضربه به دست بیمار ارائه می کند سپس از بیمار می خواهد که به صورت همخوانی و ضربه زدن با دست جمله را تکرار کند.

هرگاه بیمار بتواند ادامه دهد درمانگر صدای خود را کاهش می دهد.

هرگاه لازم بود به طور کوتاه همکاری می کند و دوباره صدایش را کاهش می دهد.

مرحله دوم

درمانگر همان جمله آهنگین را با ضربه زدن به دست بیمار می گوید.

پاسخ بیمار نیز همان تکرار آهنگین است ولی با این تفاوت که تاخیر ۱ تا۲ ثانیه ای در پاسخ بیمار ایجاد می شود.

اگر نتوانست به مرحله قبل بر می گردد.

مرحله سوم

در این مرحله ضربه به دست وجود ندارد.

درمانگر یک سوال را به صورت آهنگین از بیمار می پرسد که پاسخ آن بله یا خیر نباشد.

مثلا اگر در مرحله قبل جمله / من کیک می خوام / باشد در این مرحله می پرسیم / چه نوع کیکی؟ /

سطح چهار :کاهش آهنگ گفتار و بازگشت به نواخت طبیعی گفتار

    مرحله اول

درمانگر جمله را ابتدا به صورت آهنگین می خواند و آنگاه مکث کرده و سپس جمله را با آهنگ طبیعی گفتار و همراه با ضربه زدن به دست می گوید.

بیمار با unison به درمانگر می پیوندد.

اگر شکست خورد درمانگر مجددا به طور انفرادی تمرین را اجرا می کند.

    مرحله دوم

درمانگر جمله قبلی را به صورت نواخت گفتاری با ضربه به دست ارائه می کند، بیمار گوش داده و با تاخیر ۲ تا ۳ ثانیه ای پاسخ می دهد.

شکست بیمار بازگشت به مرحله قبل

مرحله سوم

ضربه به دست متوقف می شود.

درمانگر جمله را با آهنگ گفتاری می گوید و پس از تاخیر ۱الی۲ ثانیه ای درمانگر از بیمار می خواهد که جمله را با نواخت طبیعی تکرار کند.

هرچقدر بیمار مهارت بیشتری پیدا کند زمان تاخیر افزایش می یابد.

ناتوانی برگشت به مرحله قبل

مرحله چهارم

در این مرحله درمانگر سوالاتی را می پرسد که پاسخ محتوایی و اطلاعاتی داشته باشد.

از جمله ها و سوالات مراحل قبل می توان استفاده کرد.

جمله : من کیک می خوام.

سوال : تو چی می خوای؟

سوال : کی کیک می خواد؟

سوال : چه وقت کیک می خوای؟

سوال : چه کیک می خوای؟

اصول درمانیMIT گفتار آهنگین

طول و پیچیدگی تکالیف در سلسله مراتب درمان به تدریج افزایش می یابد.

روش های مستقیم برای تصحیح خطاهای کلامی در بیماران زبان پریش با شکست روبه رو می شود. در این روش درمانی هنگامی که بیمار در یک مرحله شکست می خورد فورا به مرحله قبل بازگشت داده می شود.

تکرار کلامی هسته مرکزی درمان را تشکیل می دهد.

تاخیر در پاسخ را در نظر بگیرید.

درمانگر نباید با استفاده مکرر از مطالب و کلمات یکسان اثر تمرین را در مراجع به وجود آورد.

درمانگر نباید از تشویق ها و تقویت های افراطی استفاده کند. یک لبخند تشویق آمیز می تواند بهترین تقویت باشد.

از مطالب نوشتاری یا تصویری به عنوان محرک های اضافی نباید استفاده شود.

دو جلسه درمانی در روز برای بیماران شدید ضروری است.

اینستاگرام کلینیک یاشا ـ خدمات گفتاردرمانی ـکاردرمانی ـ روانشناسی در گرگان

روش های انجام تربیت شنوایی

لکنت زبان

تمرینات پیشنهادی برای والدین

آفازی

انواع روش های درمانی لکنت زبان

درمان لکنت زبان بدون بازگشت

درمان لکنت زبان کودکان با تکنیکFRP _ برنامه قوانین روانی

 

FRP فعلی شامل سه بخش با اهداف متفاوت می باشد.

اولین بخش روش FRP شامل سه قانون عمومی و کلی می باشد:

1 -به آهستگی (سرعت کم) صحبت کردن.

2-هر کلمه را یک مرتبه گفتن.

3 -کوتاه گفتن. این قوانین باعث می شوند تا سرعت گفتار کاهش یابد. و تکرار کلمات چند سیلابی و یا تکرار بخشی از کلمه و نیز کشیده گویی ها حذف شوند.

بخش دوم، قوانین اولیه ، برای کمک به کودکانی که تفاوت های فیزیولژیک بین گفتار روان و لکنت را می فهمند. به ما سه قانون می دهد.

بخش نهایی که قوانین ثانویه هستند شامل تنها یک قانون برای حذف رفتارهای ثانویه لکنت می باشد.

 

پایه های تئوریکی FRP ( روشی برای درمان لکنت زبان کودکان )

FRP یک برنامه شکل دهی روانی است. که برای ایجاد گفتار روان در تمام کودکانی طراحی شده است. که لکنت می کنند. تجربه بالینی ما نشان داده است. که مشکل خاصی که کودکان دارای لکنت دارند، فقدان آگاهی آن ها از زمانی است که این رفتارهای ناروانی رخ می دهد. به طور معمول کودکان از تکرار کلمات آگاهی دارند. اما از چگونگی و زمان وقوع تکرار مکرر این ناروانی ها آگاهی ندارند. ظاهراً این کودکان مهارت های ادراکی رشد یافته و الزام برای کنترل سیستم تولید گفتاری خود را ندارند. تا به یک سطح آگاهی برسندکه بتواند منجر به بازشناسی تمام تکرارها و حذف آنها شود.

در مورد کودکان بزرگتر، لکنت مشکلاتی در آگاهی و تولید ظاهر می کند. کودکان بزرگتر از تمام موارد لکنت شده و چگونگی تولید گفتار آگاهی ندارند. بنابراین این کودکان باید به بهبود مهارت های خودکنترلی و نیز یادگیری اصل فیزیولژیک یا پایه های تولید گفتار روان ادامه دهند. FRP به کودکان استراتژی های خاصی می دهد. تا مهارت های خود کنترلی خود را بهبود دهند و مهارت های تولید گفتارشان را تعدیل و هماهنگ کنند. FRP به منظور بهبود توانایی های کودکان در خودکنترلی و به منظور یادگیری اصول تولید گفتار از دو استراتژی درمانی استفاده می کند. استراتژی پایه ای FRP این است که کودکان باید همراه با درمان لذت ببرند و پیشرفت کنند.

درمانگران و والدین باید توجه داشته باشند که کودکان در یک فعالیت و تجربه شاد باشند.(مانند موسیقی و بازی)، مهارت های جدید را سریع تر می آموزند. این محیط درمانی مثبت می تواند با برگزاری درمان در جو بازی. – اغلب نشستن در استخر اسباب بازی ها و بازی های انتخابی کودک و استفاده از گفتار محاوره می تواند قوانین روانی خاص را اجرا کند- اجرا شود.

بخش مهم دیگر درمان با ایجاد یک تجربه شاد و خنده آور آغاز می شود که تمایل درمانگر برای محدود نبودن در ارتباط با سطح شناختی کودک در روند درمان را امکان پذیر می کند.

در تجربه خصوصی ما ، زمانی که کودک برای ترخیص آماده است. درمان به تدریج پایان می یابد. زیرا کودکان از تجربه خود همزمان با روان شدن لذت ببرند. این دیدگاه امکان کاهش تدریجی جلسات درمانی را به وجود می آورد و ممکن است- با تمام نکردن سریع درمان بعد از اینکه روانی به دست آمد-به جلوگیری از پسرفت درمان کمک کند.
دومین استراتژی درمانی FRP ، استفاده بسیار از سرنخ های بینایی یا یادآورهای بینایی در تمام برنامه درمانی می باشد. مهمترین دلیل پیشبرد واصلاح FRP ، توسعه اشارات و علایم بینایی و اشارات دستی غیرکلامی برای یادآوری قوانین روانی به کودکان می باشد.

قبل از استفاده از این سرنخ های غیرکلامی ، درمانگر سخن کودک را قطع می کند. تا به او یک قانون روانی شکسته شده (لکنت ) را یادآوری کند. این از هم گسیختگی ها زمان را تلف و روانی گفتار را مختل می کند. جایگزینی سرنخ های غیرکلامی با یادآورهای کلامی ، روانی محاوره ای را تسهیل می کند و فرصت های بالینی به منظور بهبود مهارت های خودکنترلی و تولید گفتار را برای کودکان به حداکثر می رساند. سرنخ های سمبولیک شامل دکوراسیون اتاق درمان می تواند برای یادآوری قوانین آموزش داده شده به کودکان استفاده شود. برای مثال تصاویر و اسباب بازی حیواناتی مانند لاک پشت و حلزون می توانند برای کاهش سرعت گفتار استفاده شوند.

در نهایت سرنخ های بینایی بخش مهمی برای اجرای FRP هستند که  (گفتاردرمانگران) SLP ها ، معلمین کلاس و والدین تشویق می شوند تا موارد سمبولیک را به عنوان یادآورهای منفعل قوانین روانی در محیط کودک قرار دهند. در حالی که کودک در حال صحبت کردن می باشد، به استفاده از از اشارات دستی به عنوان یادآورهای فعال ادامه می دهند.

الزامات تجربی درمان:

هیچ تجهیز خاصی برای استفاده اثربخش ازFRP مورد نیاز نمی باشد. با این حال، دو ویژگی بالینی وجود دارد.که برای روند درمان مفید هستند.اولین مورد، فهم پایه ای و اصولی از آناتومی و فیزیولوژی تولید گفتار برای آموزش به کودکان در مواقعی که الزام است میان گفتار روان و لکنت تفاوت بگذارند.این دانش مهم است زیرا کودکان هنگامی که نفاوت های آناتومیکی و فیزیولوژیکی را در هنگام لکنت کردن و در هنگام روان بودن درک کنند. آنگاه به دنبال کردن دستورالعمل های درمانی تمایل بیشتری دارند. ویژگی بالینی دوم توانایی درمانگر برای طراحی فعالیت های خنده دار ، جذاب و موردعلاقه کودک است تا بتواند برونداد گفتاری مراجع را به حداکثر برساند.

بخش های اصلی FRP

قوانین عمومی و کلی

اولین بخش FRP شامل سه قانون کلی و عمومی است:

1 -به آهستگی(سرعت کم) صحبت کردن.

2 -هر کلمه را یک بار گفتن.

3 -کوتاه گفتن .

این قوانین برای هر کودک از ابتدای درمان استفاده شد. براساس نتایج اولیه درمان SLP مشخص می کند که چه قوانین کلی برای هر کودک مناسب است. برای مثال اگر یک کودک با سرعت بالا صحبت کند و کلمات را تکرار کند، SLP قوانین کلی 1و2 را به کار می برد. اگر در کودک دیگر سرعت گفتار طبیعی است اما کلمات را تکرار کند و آنها را بکشد، استفاده از قوانین 2و3 مناسب می باشد.

قوانین کلی ، فوکوس اولیه درمان برای تمام کودکان است حتی اگر کودک جنبه های پیشرفته تری از لکنت مانند گیرهای حنجره ای یا تنس های دهانی را نشان دهد. به طور بالینی ، ما در مورد کودکانی که تنس های دهانی و حنجره ای را نشان می دهند معتقدیم که این رفتارها باید بعد از به کار بردن قوانین کلی حذف شوند.

با کار کردن روی مجموعه ای از سرعت(قانون)1 ،تکرار(قانون2)و اگر نیاز باشد کشیده گویی(قانون3 )می توان تنس های حنجره ای و دهانی را حذف کرد بدون اینکه به آنها مستقیماً اشاره شود.

قانون1 :به آهستگی صحبت کردن

کنترل سرعت گفتار بخشی از تعداد زیادی از برنامه های درمانی می باشد زیرا ثابت شده است که کاهش سرعت گفتار میزان لکنت را کاهش می دهد. اگرچه هدف درمان برای این قانون به آهستگی صحبت کردن می باشد اما در اصل ما از سرعت طبیعی که آهسته می باشد استفاده می کنیم. سرعت طبیعی برای کودکان از پایه اول تا پنجم تقریباً 112 کلمه در هر دقیقه برای پایه اول و با افزایش سیستماتیک 141 کلمه در دقیقه در پایه پنجم می باشد. در حالی که برای هجاها سرعت 149 تا 141 هجا در هر دقیقه می باشد. یکی از فواید سرعت آهسته این است که به کودک اجازه می دهد زمان بیشتری برای تعیین و تشخیص تکرارها و کشیده گویی ها داشته باشد.

استفاده از سرعت گفتاری کم ، ممکن است زمانبندی حرکتی را اصلاح کند و یا زمان اضافه تری برای توانایی کنترل مهارت های فیزیولوژیک الزام به منظور تولید گفتار روان داشته باشد . علاوه بر کاهش لکنت به دلیل کاهش سرعت گفتار، مزیت دیگری برای این قانون ذکر شده است. وقتی سرعت گفتار کودکان دارای لکنت کاهش یابد،. تأثیر آرام کننده ای در جریان جلسات درمان ظاهر می شود. زمانی که توجه درمان روی کاهش سرعت گفتار بود، لکنت کاهش یافت این در حالی است. که سرعت طبیعی آهسته گفتار دست نخورده باقی ماند. بخشی از این کاهش میزان لکنت می تواند به علت حفظ محیط درمانی آرام به علت کاهش سرعت باشد.

قانون 2 : هر کلمه را یک مرتبه گفتن

معمولا تکرار کل کلمات تک هجایی یا بخشی از کلمه ویژگی های عمده و اصلی گفتار هستند. که به مداخلات درمانی در گفتار کودکان دارای لکنت نیاز دارند. بنابراین قانون ” هر کلمه را یک مرتبه گفتن ” برای موفقیت FRP مهم است. برای آموزش مفهوم “هر کلمه را یک مرتبه گفتن”، دو مجموعه تقابلی از موارد می تواند استفاده شود. برای مثال، دو مجموعه متفاوت سکه در یک ردیف(مانند پنی، ده سنتی، پنج سنتی و …)استفاده شود. و نشان دهنده گفتار روان و ردیف دوم سکه ها حاوی تعدادی سکه مشابه در یک ردیف مانند (پنی پنی پنی، ده سنتی پنج سنتی) . و نشان دهنده گفتار ناروان که شامل کلمات تکرار شده می باشند.

مجموعه های دیگر مثل شمارش و نامیدن روزهای هفته یا ماه می تواند بیان کننده اهمیت هر کلمه باشد و اینکه نیازی نیست تکرار شوند تا کودک معنی هر کلمه را بفهمد. برای اثبات و فهم بیشتر SLP می تواند به دنبال قضاوت کودک- اگر او نیاز دارد کلمه را در دفعات زیادی بشنود. تا معنی را بفهمد- یک کلمه را 10 مرتبه یا بیشتر تکرار کند.

قانون 3 :کوتاه گفتن

این قانون برای حذف کشیده گویی ها طراحی شده است. وتنها به کودکان دارای لکنتی آموزش داده می شود. که کشیده گویی دارند. برای کودکانی که کشیده گویی دارند،. این قانون بخش مهم و یکپارچه ای از روند درمان می باشد. و در طی جلسه مداخله ابتدایی معرفی می شود. سرنخ های انگشتی می تواند برای راهنمایی کودکی به کار رود که یک تکرار را می کشد. اگر نیاز باشد. می توانیم برای تقابل مفاهیم کوتاه و بلند از تقابل اشیاء مشابه اما بلند و کوتاه(مانند مداد و حیوانات) استفاده کنیم. تعدادی تکنیک درمانی وجود دارند که توضیح می دهند. کلمات نباید کشیده شوند. بلکه باید به سرعت از هجا به هجای دیگر و از کلمه ای به کلمه دیگر حرکت کرد.Piano و Conture Analogy Finge Opposing برای نشان دادن این مفهوم استفاده شد.

قوانین اولیه:

این قوانین از اولین موارد مهم است تا کودک بتواند مفهوم فیزیولوژی گفتار را متوجه شود. 3 قانون اولیه برای کمک به کودک طراحی شده است و در مواقعی که قوانین کلی قادر نمی باشند رفتار لکنت را حذف کنند.

آموزش های فیزیولوژیک و مداخله مستقیم مورد نیاز را ارائه می دهد. در مورد بسیاری ازکودکانی که دارای مشکلات فیزیولوژیک مانند تنس های حنجره ای ، مدیریت جریان هوا و/یا تنس های دهانی می باشند. استفاده از قوانین عمومی برای حذف تمام جنبه های لکنت کافی می باشد.

بنابراین آسیب شناس گفتاروزبان (SLP) باید صبور باشد و در روند درمان با قوانین عمومی عجول نباشد .و SLP نباید خیلی سریع نتیجه گیری کند که به دلیل وجود موضوعات فیزیولوژیک ، هدایت مستقیم تر درمان مورد نیاز است. نهایتاًSLP باید متوجه باشد که قوانین عمومی به تنهایی نمی توانند لکنت را حذف کنند و درمان مستقیم بر مبنای اصول فیزیولوژیک مورد نیاز است. در تجربه بالینی ما زمانی که کودکان مفهوم قوانین عمومی-با تشخیص سریع و دقیق هنگام رخداد تکرارها و یا کشیده گویی- را متوجه می شوند. اما هنوز الگوی ثابتی از لکنت ظاهر می کنند. استفاده از قوانین اولیه مجاز می باشد. وقتی استفاده از قوانین اولیه مشخص شد، گام اول آموزش مفاهیم فیزیولوژیک مورد نیاز با ارائه مروری بر روند تولید گفتار برای فهم این قوانین می باشد. تولید گفتار می تواند با واژه های ساده به کودک، به عنوان مجموعه ای از اتفاقات فیزیولوژیک متوالی توضیح داده شود و یا نشان داده شود.

ابتدا، تولید گفتار با جریان هوا یا بازدم شروع می شود. که “کلمات بیرون می آیند”دوم اینکه همچنان که هوا بیرون می آید.تارهای صوتی مرتعش می شوند و صدا را ایجاد می کنند. نهایتا حرکت زبان و لب ها این صدا را درون کلمات شکل می دهند. برای کمک به توضیح این مفاهیم فیزیولوژیک و قوانین اولیه، سر شیلنگ باغچه را به لب ها، شیلنگ را به مسیر صوتی ، و شیر آب را به حنجره تشبیه می کنیم. در این تشابه ارتباط بین ساختارهای آناتومیکی و فیزیولوژی مسیر جریان هوا، آواسازی و تماس نرم دهان توضیح داده می شود.

سپس راجع به اینکه چطور از مشارکت ساختارهای حرکتی برای تولید گفتار روان استفاده می کنیم، توضیحاتی داده می شود. تجربه بالینی ما نشان می دهد. که اکثر کودکانی که به قوانین اولیه نیاز دارند تنس حنجره ای را تجربه می کنند.که این مساله، با موضوع مدیریت جریان تنفس مرتبط است. بنابراین برای این کودکان تنها قوانین روانی اولیه 4 و 2 در درمان استفاده می شود. برای کودکانی که علاوه بر تنس حنجره، تنس دهانی را نشان می دهند، و یا آنان که فقط تنس دهانی را نشان می دهند، قانون6 در درمان استفاده می شود.

مشابه با قوانین عمومی، هنگام به کار بردن قوانین اولیه صبر و شکیبایی پیشنهاد می گردد. چون اغلب درمانگران به سرعت از گام آموزش اجزای فیزیولوژیک گفتار عبور می کنند. بدون اینکه متوجه شوند که این کودکان تلاش می کنند. تا در یک مهارت حرکتی پیچیده تبحر یابند. زمانی که تصمیم به استفاده از قوانین اولیه گرفته می شود. درمانگر و کودک باید متوجه باشند. که این قوانین مقدار قابل توجهی از وقت درمان را به خود اختصاص می دهد و تمرین کنند تا در این قوانین مهارت یابند و به طور روان صحبت کنند.

قانون 4 : استفاده از تنفس گفتاری

مشابه با شیوه های مورد استفاده توسط سایر درمانگران، برای تنفس گفتاری باید یک منحنی تنفسی ترسیم شود و به فازهای دم و بازدم برچسب زده شود و این مساله توضیح داده شود. که برای گفتار باید تمرکز روی فاز بازدم باشد. سپس به کودک آموزش داده می شود. که در طی بازدم –نفست را نگه ندار- اجازه بده تا به آرامی خارج شود. و اجازه بده تا فقط کمی هوا قبل از شروع صحبت کردن خارج شود. وقتی که درمان مستقیم برای تنفس گفتار استفاده شد،. موفقیت بالینی با استفاده از ترکیب فیدبک بینایی و لمسی به دست می آید.

برای مثال می توان به کودک آموزش داد تا منحنی تنفس را روی یک تخته سیاه یا کاغذ با یک دست بکشد. در حالیکه دست دیگرش را باز کند و روی شکم خود دقیق زیر استرنوم قرار دهد. سپس کودک تنفس را احساس کند و همچنان که ورود هوا را حس می کند، منحنی تنفس را با انگشت سبابه ترسیم کند.

به کودک توضیح می دهیم که فاز دم مشابه با ریختن گازوییل در تانک گاز ماشین است که انرژی را برای حرکت ماشین فراهم می کند. در حالی که برای گفتار، هوای گرفته شده انرژی را برای تولید صدای گفتاری فراهم می کند. سپس ما می توانیم با ترسیم یک X روی منحنی تنفسی، کمی بعد از اینکه بازدم شروع می شود-تا جایی که گفتار باید شروع شود- را نشان دهیم. سپس توضیح داده می شود. که فاصله بین شروع بازدم و نوک منحنی تنفس ، X مهم است به این دلیل که تارهای صوتی باید باز شوند تا هوا بتواند خارج شود و اینکه اجازه می دهد تا تارهای صوتی به آسانی مرتعش شوند و صدا تولید شود.

قانون5: شروع نرم و آرام

این قانون به کودکان مفهوم شروع ملایم آواسازی را آموزش می دهد که یک بخش درمانی در بسیاری از برنامه های درمان روانی می باشد. FRP شروع ملایم آواسازی را این گونه تعریف می کند: افزایش تدریجی شدت در طول زمان، که در شروع یک عبارت رخ می دهد. این قانون برای کودکانی است که در ارزیابی نشان می دهند که احساس می کنند. کلمات در گلوی شان گیر می کند یا اینکه وقتی از آن ها پرسیده می شود. که در تلاش برای صحبت در کجا احساس تنس می کنی، به گلوی خود اشاره می کنند.

مقایسه لب های حنجره ایlip Laryngeal ) برای آموزش مفهوم این قانون استفاده شده است. و نیاز دارد که توضیح دهیم لب های واقعی مشابه با تارهای صوتی یا لب های حنجره ای می باشند. سپس SLP آنچه صدای Raspberry نامیده می شود را تولید می کند. به این صورت که هوا را بین لبهای واقعی اش می دهد و باعث می شود. که لب ها مرتعش شوند درعین حالی که توضیح می دهد. صدا در لب های حنجره ای مشابه با صدایی که box voice ما در گلو، در هنگامی که جریان هوا از بین تارهای صوتی عبور می کند. و باعث ایجاد ارتعاش در تارها می شود، ایجاد می کند. سپس SLP می تواند نشان دهد. که اگر لب ها خیلی سخت به هم نزدیک شوند. جریان هوا متوقف می شود، لب های حنجره ای متوقف نمی شوند. و نویز تولید شده با لب های واقعی ما متوقف خواهد شد. توضیح می دهد که این اتفاقات هنگاهی است که تارهای صوتی خیلی سخت با یکدیگر تماس یابند و گفتار متوقف شود.

بعد از اینکه کودک مفهوم شروع ملایم را فهمید SLP توضیح می دهد. که شروع ملایم صوت به این معنی نیست که حجم و شدت گفتار پایین می باشد. برای فهم بیشتر، SLP می تواند به آرامی با شروع ملایم یک عبارت را بکشد. به طوری که به تدریج و رفته رفته حجم افزایش می یابد. تا بلندی گفتار محاوره ای نیز به دست آید. ژسچر دستی برای این قانون وجود دارد. یکی اشاره به لب های جنجره ای است )و لب های واقعی(و دیگری به آرامی باال بردن یک انگشت در هوا همچنان که تمایل کمی به بالا دارد. تا نشان دهد که با افزایش تدریجی شدت به نرمی شروع می شود.

قانون 6 :تماس میان کمک کننده های گفتار به آرامی

این قانون برای کمک به کودکانی طراحی شده است. که تنس در ناحیه دهان (مثل لب ها، زبان یا فک) را در طی لکنت تجربه می کنند. برای کودکانی که تنس دهانی نشان می دهند ، فهم تقابل بین تماس نرم و سخت ضروری می باشد. به این کودکان یاداوری می شود. که در طی تولید گفتار، کمک کننده های گفتاری(مثل لب ها و زبان). برای گرفتن صدای تولید شده با هوایی که از بین تارهای صوتی عبور می کند، مسئول هستند. و این صداها درون کلمات شکل می گیرند. هنگام شکل دهی صدا در کلمات، بهترین شیوه این است. که کمک کننده های گفتاری به آرامی به هم برسند. اغلب مراقبین ، هنگاهی که کودک تلاش می کند. با شروع و ادامه لکنت مواجه شود، او را تشویق به تلاش بیشتر می کنند.

واضح است که تلاش برای حرکات فیزیولوژیک گفتار با تقلا فیزیکی بیشتر، باعث می شود که کودک تنس بیش از حد در ساختارهای آناتومیکی مرتبط با گفتار و رفتارهای ثانویه ایجاد کند. باید خانواده کودک را متقاعد کرد که علی رغم اعتقاد رایج که کار بیشتر موفقیت بیشتر به همراه دارد، برای گفتار،آهستگی موفقیت بهتری در پی دارد. برای نشان دادن موثر نبودن تنس بیش از حد برای تولید گفتار، درمانگر و کودک تلاش می کنند تا یک انفجاری دو لبی را مانند /b /تولید کنند. به این صورت که لب ها را تا حد امکان به سختی به هم برسانند تا یک کلمه به سرعت بیرون بیاید و تولید شود. همچنان که کودک و درمانگر برای این تولید تلاش می کنند، می تواند دوباره از شوخی استفاده کنند.

با این شیوه که کودک لب هایش را تا حد امکان با تنس به هم برساند. و صورت درمانگر به هم ریخته شود. ما حتی می توانیم کف زمین دراز بکشیم و تقلاا بیش از حد برای تولید صدا داشته باشیم. بعد از تلاش برای این شیوه سخت تولید گفتار از کودک این سوال را می پرسیم. که آیا این کار سخت به تولید صدا یا کلمات کمک می کند؟. کودکان به سرعت تشخیص می دهند و بیهوده گی تلاش بیش از حد برای تولید گفتار را درک می کنند. سپس SLP و کودک می توانند تماس نرم لب هایشان را با هم تمرین کنند. تا گفتار به آسانی و بدون تقلا تولید شود. یاداوری های بینایی استفاده شده. برای سرنخ این قانون شامل تماس انگشت اول و شست به سختی به یکدیگر می باشد.

 

قانون ثانویه

قانون 7 : فقط استفاده از تولید کننده های گفتار برای صحبت کردن

آخرین قانون روانی فقط برای حذف رفتارهای ثانویه طراحی شده است. که شامل حرکت ساختارهای آناتومی است. که در تولید گفتار روان وجود ندارند. (مثل چرخش سر، ضربه پا، چشمک زدن) . تمرکز ما روی آموزش مفهومی است. که این رفتارهای آناتومیک غیرگفتاری برای صحبت کردن لزومی ندارند و استفاده از آن ها به تولید گفتار روان کمک نمی کند.

برای حذف رفتارهای ثانویه درمانگر چگونگی تولید گفتار را مرور می کند:

جریان هوا موجب تولید کلمات می شوند. این جریان هوا، تارهای صوتی را مرتعش می کند. و صدا تولید می شود. حرکت لب ها و زبان، صدا را در کلمات شکل می دهد. سپس درمانگر به کودک چگونگی تولید گفتار را توصیف می کند.. او تنها حرکت لب ها، زبان، فک و سایر ساختارهای گفتاری را توصیف می کند. هیچ حرکت اضافه ای نیاز نمی باشد. درمانگر به کودک توضیح می دهد که لزومی ندارد. هنگام صحبت کردن بخشی از بدن را حرکت داد. بعد از این توضیح، کودک به دفعات از حرکات فیزیکی همراه با رفتارهای ثانویه آگاهی دارد.

 

استفاده از آینه اغلب منجر می شود. که کودک از رفتارهای غیرضروری آگاهی یابد و سریع آن ها را حذف کند. تکنیک درمانی دیگر این است. که درمانگر می تواند با یا بدون آینه رفتار ثانویه کودک را به شیوه اغراق آمیز به او نشان دهد. و به او اثبات کند که این حرکت برای تولید گفتار کمک کننده نمی باشد. برای مثال، اگر کودک هنگاهی که گفتار را شروع می کند سرش را می چرخاند،. درمانگر توضیح می دهد. که چرخش سر از جمله ساختارهای آناتومیکی مرور شده هنگام توضیح چگونگی تولید نمی باشند.

بنابراین به تولید گفتار روان ارتباطی ندارند. برای اثبات این توضیح، درمانگر در جلوی آینه می ایستد و می گوید. “من سرم را تا حد امکان می چرخانم. تا کلمات به سرعت بیرون ایند” . سپس با انیمیشن قابل قبول سرش را در دفعاتی می چرخاند. آشکار است که اتفاقی نمی افتد. و چرخش سر برای شروع گفتار کمک کننده نمی باشد و باید حذف شود. سرنخ غیرکلامی برای این قانون، تکرار حرکت ثانویه کودک به عنوان یادآور بیهودگی استفاده از آن است.

 

 

حنیف امانیان _کارشناس ارشد گفتاردرمانی

 

اینستاگرام کلینیک یاشا ـ خدمات گفتاردرمانی ـکاردرمانی ـ روانشناسی در گرگان ـ درمان لکنت کودکان و بزرگسالان

لکنت زبان چیست؟

انواع روش های درمانی لکنت زبان _ درمان لکنت زبان کودکان و بزرگسالان

اختلالات تولیدی و تلفظ گفتاری

آپراکسی _ از سیر تا پیاز

اختلال صوت

درمان لکنت زبان ـ برنامه درمانی لکنت زبان_لیدکامب ـ درمان لکنت بزرگسالان و کودکان

درمان لکنت زبان با برنامه کمپرداون ـ درمان لکنت کودکان و بزرگسالان