روش درمان گفتار آهنگین
Melodic Intonation Therapy (MIT)
این روش توسط Helm و Albertو Sparks در سال 1973طراحی شده است.
این روش بر اساس این فرضیه است که ازنیمکره راست که برای پردازش نواخت وProsodyگفتار غالب است، می توان برای تحریک زبان در نیمکره چپ آسیب دیده استفاده کرد.
هسته مرکزی MIT تکرار می باشد.
اصول MIT گفتار آهنگین
استفاده از گفته های پر بسامد
کاربرد گفته های معنا دار
کار در سطوحی که درجه بالای موفقیت در آنها پیش بینی می شود.
استفاده از راهنماهای کلامی وایمایی
عدم استفاده از راهنماهای تصویری و نوشتاری
دو جلسه درمانی در روز
عدم استفاده از روش های دیگر درمانی در حین استفاده ازMIT
اندیکاسیونMIT
طبق نظر دافی 1995 روش MIT برای افرادی با مشخصات زیر مناسب می باشد:
درک کلامی خوب
آگاهی از خطا حفظ شده باشد.
برون داد کلامی محدود خطاهای تولیدی
مشخصات ناروانی گفتار شامل گفته های خراب و پر مکث با تلاش در خود اصلاحی هستند .
این افراد نیم رخ زبانی آفازی بروکا داشته ، اغلب کنش پریشی دهانی غیر کلامی هستند.
در این رابطه اسپارک نیز معیار های دیگری را برای افرادی که از MIT استفاده می کنند مطرح می سازد که شامل :
درک شنیداری بهتر از بیان کلامی باشد.
بیمار ثبات عاطفی داشته ،فراخنای حافظه خوبی داشته باشد. توانایی کلامی بسیار کمی داشته باشد.
برون داد کلامی به شدت آسیب دیده باشد ودر تکرار، نامیدن یا تکمیل جملات آسیب دیده باشد.
در تصحیح خطا هایشان تلاش خوبی نشان می دهند.
گفتار کلیشه ای را به وضوح نشان داده، تولید هم دارند.
روش اجرای MIT
به طور کلی می توان گفت گفتار آهنگین بر سه عنصر اصلی نواخت (تغییرات زیر و بمی، ریتم و تکیه) گفتار تاکید می کند و در چهار سطح زیر اجرا می شود:
سطح یک
این سطح تنها یک مرحله دارد.
یک سطح مقدماتی است.
درمانگر ملودی ساده گفتاری را زمزمه می کند.
بیمار باید ملودی زمزمه شده توسط درمانگر را به طور همخوانی با او و ضربه زدن با دست زمزمه کند.
به مرور درمانگر صدای خود را کاهش می دهد تا جایی که فقط بیمار زمزمه کند.
درمانگر با گفتن «خوب است» به تمرین ملودی بعدی می پردازد.
در سطح ۱ نمره گذاری وجود ندارد.
این سطح از ۱۵ دقیقه تا دوجلسه درمانی متوالی متفاوت است.
هنگامی که بیار این ملودی ها را با استفاده از ضربات دست توانست اجرا کند به مرحله بعدی می رود.
سطح دو: مطالب زبانی به الگوهای آهنگین اضافه می شود.این سطح دارای چهار مرحله است.
مرحله اول unison
در ابتدا درمانگر الگوی آهنگین را با ضربه زدن به دست همراه بیمار زمزمه می کند سپس آن را با جمله همراه کرده و تکرار می کند.
مکث کوتاهی کرده و دوباره این کار را تکرار می کند.
سپس به بیمار علامت می دهد که به صورت هم خوانی با او تکرار کند.
اگر عملکرد بیمار رضایت بخش بود به مرحله دو می رود.
مرحله دوم
پس از یک مکث کوتاه، درمانگر و بیمار همان جمله را توام با ضربه دست می خوانند.
سپس درمانگر. صدای خودش را کاهش می دهد اما ضربه دست را برای الگوی تکیه ریتمیک گفتار ادامه می دهد
مرحله سوم
درمانگر با دست به بیمار علامت می دهد که گوش کند.
سپس جمله آهنگین قبلی را همراه با ضربه دست ارائه می کند.
سپس به بیمار علامت می دهد که آن را بدون همراهی درمانگر و فقط با ضربه دست او تکرار کند.
اگر شروع کردن برای بیمار سخت است درمانگر می تواند از راهنمایی واجی استفاده کند.
مرحله چهارم
در این مرحله درمانگر بدون ضربه دست این سوال را می پرسد: تو چی گفتی؟
سپس به بیمار علامت می دهد که جمله گفته شده قبل را تکرار کند.
اگر بیمار مشکل داشت می توان از ضربه زدن با دست یا راهنمای واجی استفاده کرد.
سطح سه : به جای راهنمای واجی از بازگشت به مرحله قبل استفاده می شود.
مرحله اول
درمانگر جمله را یک بار با ضربه به دست بیمار ارائه می کند سپس از بیمار می خواهد که به صورت همخوانی و ضربه زدن با دست جمله را تکرار کند.
هرگاه بیمار بتواند ادامه دهد درمانگر صدای خود را کاهش می دهد.
هرگاه لازم بود به طور کوتاه همکاری می کند و دوباره صدایش را کاهش می دهد.
مرحله دوم
درمانگر همان جمله آهنگین را با ضربه زدن به دست بیمار می گوید.
پاسخ بیمار نیز همان تکرار آهنگین است ولی با این تفاوت که تاخیر ۱ تا۲ ثانیه ای در پاسخ بیمار ایجاد می شود.
اگر نتوانست به مرحله قبل بر می گردد.
مرحله سوم
در این مرحله ضربه به دست وجود ندارد.
درمانگر یک سوال را به صورت آهنگین از بیمار می پرسد که پاسخ آن بله یا خیر نباشد.
مثلا اگر در مرحله قبل جمله / من کیک می خوام / باشد در این مرحله می پرسیم / چه نوع کیکی؟ /
سطح چهار :کاهش آهنگ گفتار و بازگشت به نواخت طبیعی گفتار
مرحله اول
درمانگر جمله را ابتدا به صورت آهنگین می خواند و آنگاه مکث کرده و سپس جمله را با آهنگ طبیعی گفتار و همراه با ضربه زدن به دست می گوید.
بیمار با unison به درمانگر می پیوندد.
اگر شکست خورد درمانگر مجددا به طور انفرادی تمرین را اجرا می کند.
مرحله دوم
درمانگر جمله قبلی را به صورت نواخت گفتاری با ضربه به دست ارائه می کند، بیمار گوش داده و با تاخیر ۲ تا ۳ ثانیه ای پاسخ می دهد.
شکست بیمار بازگشت به مرحله قبل
مرحله سوم
ضربه به دست متوقف می شود.
درمانگر جمله را با آهنگ گفتاری می گوید و پس از تاخیر ۱الی۲ ثانیه ای درمانگر از بیمار می خواهد که جمله را با نواخت طبیعی تکرار کند.
هرچقدر بیمار مهارت بیشتری پیدا کند زمان تاخیر افزایش می یابد.
ناتوانی برگشت به مرحله قبل
مرحله چهارم
در این مرحله درمانگر سوالاتی را می پرسد که پاسخ محتوایی و اطلاعاتی داشته باشد.
از جمله ها و سوالات مراحل قبل می توان استفاده کرد.
جمله : من کیک می خوام.
سوال : تو چی می خوای؟
سوال : کی کیک می خواد؟
سوال : چه وقت کیک می خوای؟
سوال : چه کیک می خوای؟
اصول درمانیMIT گفتار آهنگین
طول و پیچیدگی تکالیف در سلسله مراتب درمان به تدریج افزایش می یابد.
روش های مستقیم برای تصحیح خطاهای کلامی در بیماران زبان پریش با شکست روبه رو می شود. در این روش درمانی هنگامی که بیمار در یک مرحله شکست می خورد فورا به مرحله قبل بازگشت داده می شود.
تکرار کلامی هسته مرکزی درمان را تشکیل می دهد.
تاخیر در پاسخ را در نظر بگیرید.
درمانگر نباید با استفاده مکرر از مطالب و کلمات یکسان اثر تمرین را در مراجع به وجود آورد.
درمانگر نباید از تشویق ها و تقویت های افراطی استفاده کند. یک لبخند تشویق آمیز می تواند بهترین تقویت باشد.
از مطالب نوشتاری یا تصویری به عنوان محرک های اضافی نباید استفاده شود.
دو جلسه درمانی در روز برای بیماران شدید ضروری است.
اینستاگرام کلینیک یاشا ـ خدمات گفتاردرمانی ـکاردرمانی ـ روانشناسی در گرگان