رابطه خواهر و برادر با کودک معلول
مقدمه
به تدریج متوجه این مساله شدم که به شدت مجذوب برادرم شده ام. چرا صحبت نمی کرد؟. او که کلمات را نمی شناخت چطور فکر می کرد؟. به عنوان یک خواهر می دانستم بدون احساس رنج جدی و با عواطف طبیعی شیفته او شوم. می توانستم او را برای خرید بیرون ببرم. بدون اینکه خجالتی بکشم یا رنجی را تحمل کنم.
او همه این کارها را بسیار دوست داشت. اگر تصادفا شی را به زمین می انداخت خواهرم خیلی عصبانی و پریشان می شد. درحالی که برادرم نزدیک بود گریه کند. با رفتن به کنار دریا واکنشهای مردم مشخص می شد.
من ترس، دلرحمی و طردکردن آنها را می فهمیدم. عده ای هم اصلا متوجه یک مساله غیر عادی نمی شدند. زیرا برادرم از نظر فیزیکی بسیار زیبا بود. اما وقتی که دستها یا پاهایشانرا تکان می داد مردم متوجه می شدند. خودم را کسی می دانستم که شانس مخصوصی داشتم. من غیرمستقیم از برادرم بسیار چیزها آموختم. و حالا از بودن با مردی مثل او لذت می برم. هیچ کس مثل برادرم برایم عزیز نیست.
اعضای خانواده از جمله خواهران و برادران به طرق مختلفی نسبت به عضو ناتوان واکنش نشان می دهند. مطالب مطالعات اخیر رسانه های عمومی در مورد والدین کودکان استثنایی نمونه هایی از واکنش خواهرها و برادرها را نشان می دهد.مثل “من نمی توانم برای همیشه مراقب او باشم” در خواهرها و برادرها، برنامه ریزی و بچه ناتوان در سال 1987 ویا “وقتی که بزرگ بشوم دیگر به اینجا بر نمی گردم” در جوانان و خانواده چاپ 1988.
واکنشهایی که اعضای خانواده نسبت به خواهر یا برادر معلول نشان می دهند بستگی به متغییرهای گوناگون دارد.
فاربر در 1962 چندین عامل را که انتظار می رود روی انطباق اعضای خانواده یا خواهر و برادر کودک معلول ذهنی اثر داشته باشد مشخص کرد.عوامل شامل کیفیت روابط شخصی والدین، جنسیت کودک، طبقه اجتماعی خانواده و روابط متقابل اعضا می باشد.
گروسمن در 1972 این نکته را اذعان داشت. که خانواده هایی که دارای توان مالی کافی هستند می توانند کودکان عادی خود را از مشکلات مربوط به مواظبت و نگه داری خواهر یا برادر معلول ذهنی خویش دور نگه دارند. و بلعکش خانواده هایی که از نظر مالی در سطح پایین قرار دارند غالبا مراقبت از کودک معلول ذهنی را برعهده دختر جوان خانواده می گذارند.
هنگامی که خواهران یا برادران می فهمند که دارای یک خواهر یا برادر معلول هستند اغلب دچار نگرانی های مختلفی می شوند. سوالاتی مثل چرا این اتفاق افتاد؟. آیا بیماری برادرم واگیردار است؟. آیا من این بیماری را از او می گیرم؟. حالا به دوستانم چه بگویم؟. آیا باید تا آخر عمر از او نگهداری کنم؟.
خواهران و برادران نیز مانند والدین می خواهند راجع به وضعیت خواهر یا برادر معلول خود بیشتر آگاهی پیدا کنند.
آنها می خواهند بدانند که چه واکنشی باید نشان دهند. این اتفاق چه تغییری در زندگی آنها ایجاد خواهد کرد. اگر به طور مناسبی با این نگرانی ها برخورد شود امکان برقراری رابطه ای مثبت بین خواهران و برادران با کودک معلول بیشتر خواهد بود.
لامب در 1980 بسیاری از کتابهای درمانی مربوط به “روش کمک به خواهر یا برادر معلول و پذیرش او” مطالعه کرد. در این مطالب ذکر شده بود که امکان دارد آنها نیز درگیر مشکلات کودک معلول شوند.
ساده نگاری است. اگر ما در بحث خود راجع به این موضوع القا کنیم که تمام مشکلات خواهران و برادران با یک برنامه منظم آموزش و مشاوره می تواند حل شود. حتی در صورت مشاوره کامل و کمک مناسب داشتن یک فرد معلول در خانواده می تواند رقابت انگیز و برای والدین، خواهران و برادران دردناک باشد.
بسیاری از خواهران و برادران حتی در صورت دریافت این کمکها ممکن است از خواهر ویا برادر معلول خود گریزان باشد. رفتار والدین عامل مهمی است که روی اخلاق و رفتار بچه ها نسبت به کودک معلول تاثیر دارد. زیرا بچه ها سعی می کنند آینه ای باشند. از رفتار و ارزشهای والدینشان.
اگر والدین در نقطه نظرهای خود راجع به بچه معلول خوشبین و حقیقت گرا باشند. از فرزندانشان هم می توان انتظار داشت که همین رفتار را دنبال کنند. اگر آنها با مهربانی برای کمک به خواهر یا برادر معلول راهنمایی شوند می توانند نقش مهمی در پرورش بعد عقلانی، اجتماعی و رشد موثر کودک معلول ایفا کنند.
در نتایج تحقیق آقایان عباس داورمنش و ناصر شریعتی هم از این ارتباط به عنوان یک عامل مهم بحث شده است. هرچه ارتباطات عاطفی بین اعضای خانواده بهتر باشد میزان علاقه مندی فرزندان نسبت به کودک عقب مانده بیشتر خواهد بود.
تاثیر استثنایی بودن روی خانواده
واکنشهای والدین به تولد کودک معلول
با ما همراه باشید در: