علائم و نشانه های آفازی
مشخصات بالینی آفازی
همان طور که در تعریف آفازی گفته شد.آفازی یک اختلال زبانی است که با اختلال در زبان درکی و زبان بیانی مشخص می شود.یعنی بیمار آفازی هم در درک شنیداری صحبت های دیگران مشکل دارد و هم در بیان افکار،اندیشه ها،احساسات و عواطف خود از طریق زبان مشکل دارد.
زبان بیانی که در اصل برون داد زبانی فرد است،از طریق مدالیته های مختلف دیگر مانند:روانی کلامی،نامیدن،تکرار بررسی می شود.
البته در بیماران آفازی هم که توانایی خواندن و نوشتن هم دارند.این توانایی ها هم به عنوان نمودی از زبان دچار مشکل می شوند.
پار افازی(Paraphasia)
تعریف: پارافازی یکی از علائم آفازی است که به صورت اختلالی در زبان بیانی بیمار آفازی بروز می کند.پارافازی جایگزینی غیر ارادی واج ها ،هجاهاو کلمات به جای واج ،هجا و کلمه هدف می باشد.
انواع پارافازی:
پارافازی واجی(Phonemic or Literal):به جای واج هدف یک واج دیگر را جانشین می کند. دیر به جای شیر.
پارافازی واژه پردازی(Neologistic): به جای کلمه هدف کلمه ای را جانشین می کند که ساختگی است. و در زبان مادری و کاربردی هدف هیچ معنی خاصی ندارد. گاباچو به جای میز.
پارافازی کلامی(Verbal):به جای کلمه هدف کلمه دیگری را جایگزین می کند که در زبان مادری فرد وجود دارد.به دو صورت این جایگزینی صورت می گیرد. یا کلمه جایگزین در طبقه معنایی کلمه هدف است. مثل کتاب به جای مداد و یا در طبقه معنایی کلمه هدف وجود ندارد مثل کفش به جای سیب.
ناروانی گفتار(Dysfluency)
یکی از ویژگی های زبان بیانی نرمال این است .که از لحاظ روان وسلیس بودن کلامی متناسب با سن،جنس و بافت فرهنگی فرد باشد. گفتار روان گفتاری است که دارای سرعت مناسب باشد و در آن طول جمله و تعداد کلمات متناسب باشد.
در بیماران آفازی معمولا به علت های مختلف،بیمار در هنگام بیان افکار ،اندیشه ها و احساسات خود ممکن است دچار مکث هایی شوند .و یا یک واج،هجا یا کلمه را تکرار کنند که این مکث ها و تکرارها ،باعث کند شدن سرعت گفتار در بیماران می شوند،و برون داد کلامی بیمار به صورت ناروان خواهد بود.
اختلال در درک شنیداری
همان طور که گفته شد یکی از مشخصات بالینی اصلی در بیماران آفازی،مشکل در درک زبانی و یا درک شنیداری می باشد.این اختلال در تمام بیماران آفازی از سطح خیلی خفیف تا خیلی شدید مشاهده می شود.یعنی فرد قادر نیست آنچه را که توسط دیگران بیان می شود درک کند.
گاهی اوقات این بیماران به هیچ عنوان قادر به درک گفته های دیگران نیستند .ولی در گروهی از بیماران ممکن است محاوره های روزمره را درک کنند،ولی قادر به درک جملات پیچیده و یا درک سطوح بالاتر زبانی مانند؛ضرب المثل،استعاره و یا شوخی نباشند.
این اختلال به عنوان یک فاکتور مهم در تعیین پیش آگهی بیماران آفازی نقش دارد .به طوریکه هرچه شدت آسیب درک شنیداری بیشتر باشد پیش آگهی بیمار هم ضعیف تر خواهد بود.
اختلال در تکرار(Repetition Disorder )
توانایی تکرار یا تقلید کلمات شنیده شده یکی از مهارت های اصلی در فراگیری زبان توسط کودکان می باشد ولی این مهارت در محاوره های روزمره افراد عادی ممکن است نقش نداشته باشد اما در درمان بیماران آفازی نقش مهمی دارد برای انجام صحیح این مهارت فرد باید درک شنیداری،حافظه فعال و بیان خوب داشته باشد.
در بیماران آفازی به درجات مختلف دچار مشکل می شود .یعنی گاهی وقت ها بیمار قادر به تقلید واج ،هجا یا کلمه نیست ودر موارد خفیف تر قادر به تکرار جملاتی که توسط درمانگر بیان می شود نیست.
اختلال در نامیدن
توانایی نامیدن یا واژه یابی یکی از مهمترین مهارت های زبانی است که به صورت برون داد زبانی بیان می شود.
واژه یابی به فعالیت ذهنی انتخاب یا بازیابی واژه اطلاق می گردد، یکی از مسائل مهم و اساسی درفرایند واژه یابی مفهوم واژگان ذهنی است، واژگان ذهنی شامل یک سری اطلاعات ذهنی است که در برگیرنده ویژگیهای معنایی، نحوی و آوایی در مورد واژه ی مورد نظر می باشد. به عبارتی دیگر واژه یابی فرایند چند مرحله ای بازیابی واژه از مدخل واژگانی ذهنی است. مدخل واژگانی عبارتست از اطلاعات ذخیره شده در ذهن که مربوط به یک واژه خاص می باشد.
Levelt نشان داد که این ورودیها یا مداخل واژگانی شامل دو نوع اطلاعات هستند که به فرد اجازه فهم وبازشناسی واژگان را میدهد. این اطلاعات در دو بخش فرم و معنا سازماندهی شده اند. در بخش فرم، اطلاعات واجی و صرفی واژه ذخیره میشود درحالیکه در بخش معنا، اطلاعات نحوی و معنایی واژه نگهداری می گردد.
توانایی نامیدن یا واژه یابی به دو صورت در بیماران آفازی مورد ارزیابی قرار می گیرد:
نامیدن آزاد: در این تکلیف مانند ارزیابی تکلیف روانی کلامی به عنوان بخشی از ارزیابی کارکردهای اجرایی در بیماران است.
نامیدن در مواجه: در این تکلیف شیء یا شخص یا تصویر آنها به فرد نشان داده می شود و از او خواسته می شود نام آن را بگوید.
اختلال در خواندن Alexia (Dyslexia)
خواندن یعنی درک کلمات نوشته شده و دریافت مفاهیم آنها که در بیماران آفازی نیز این مهارت در دو سطح آسیب می بیند .یا بیمار قادر به بلند خواندن نیست ویا قادر به درک نوشته ها نمی باشد.
نوروآناتومی خواندن مانند تمام کارکرد های اولیه زبان کارکرد نیمکره چپ است. و در این میان ناحیه ای که به طور مستقیم تر با خواندن مرتبط است شکنج آنگولار است. هم چنین ممکن است مشکلات خواندن در اثر ضایعات منطقه ورنیکه در لوب تمپورال و یا بخش تحتانی لوب فرونتال در اطراف منطقه بروکا به وجود آید. که در این صورت کارکرد های خواندن بیمار به ویژه در پردازش جنبه های دستوری با مشکل روبه رو می شود. منطقه پس سری در تحلیل اولیه بینایی نقش دارد.
اختلال در نوشتن Agraphia
نوشتن یکی از نمود های زبان است که فرد افکار ؛اندیشه ها و خواسته های خود را توسط آن بیان می کند.در بیماران آفازی به علت ضایعه مغزی این مهارت نیز دچار ضایعه می شود.که بسته به شدت آن متغیر است گاهی اوقات بیمار حتی قادر به رونویسی هم نمی باشد .ودر برخی بیماران توانایی دیکته نویسی و نوشتن اتوماتیک آسیب می بیند.
به نظر می رسد که بخش اصلی عملکرد نوشتن به ویژه فرمول سازی نمادین در نیمکره چپ انجام می گیرد .و فقط فرآیندهای فرعی و کمکی مانند ادراک فضایی و عملیات اتوماتیک مورد نیاز برای یک فعالیت نوشتاری در نیمکره راست انجام می گردد.
یادگیری کودک ـ توصیه آموزشی معلول ذهنی
با ما در ارتباط باشید در :
